5.52. Dobro i zło

Dobro i zło nie istnieją, to pojęcia względne uzależnione od subiektywnego punktu widzenia. W zależności od światopoglądu istoty oceniającej zdarzenie - ten sam czyn może być postrzegany jako przejaw zła lub dobra.

O tym, czy coś jest dobre czy złe decydują korzyści i straty istoty oceniającej. Jeżeli zdarzenie jest dla niej przykre, wówczas twierdzi, że przytrafiło się jej nieszczęście, a tym samym coś złego. Jeżeli zdarzenie jest dla niej miłe i przyjemne twierdzi, że los się do niej uśmiechnął i przyniósł coś dobrego.

A tymczasem spójrzmy na dwa przykłady, które dobrze zilustrują zjawisko iluzoryczności postrzegania rzeczywistości w kategoriach dobra i zła.

Przykład pierwszy. Jeżeli Ziemianin wygra na loterii dużo pieniędzy, fortuna może przysporzyć mu kłopotów lub kłopoty rozwiązać. Wygrane pieniądze mogą zepsuć człowieka, popsuć relacje ze znajomymi i rodziną, znieczulić społecznie, a nawet stać się przyczyną nieszczęść (np. porwania dla okupu, itd.). Te same pieniądze, jeśli są dobrze spożytkowane, mogą przysporzyć przyjaciół i komplementów.

Przykład drugi. Jeżeli Ziemianin straci fortunę, od razu powie, że przytrafiło mu się wielkie nieszczęście, coś złego. Ale czy na pewno? Wszystko zależy od tego, czy załamie się i pogrąży w depresji, czy też zagryzie zęby i ruszy walczyć z zaistniałą sytuacją. Jeżeli utrata majątku wywoła impuls do aktywnego działania, które może przysporzyć mu przyjaciół, sławy i awansu na drabinie społecznej, czy będzie można twierdzić, że spotkało go coś złego?

Oceniając rzeczywistość należy spojrzeć nie tylko na zdarzenia, ale również skutki. Istoty wysoko rozwinięte nie oceniają zdarzeń w kategoriach dobra i zła. Nie nazywają innych istot dobrymi lub złymi. Oceniają je na podstawie zdolności do uczenia się na błędach i wyciągania wniosków z życiowych lekcji. Pojęcie dobra i zła należy odrzucić, gdyż tak stereotypowe i ograniczone postrzeganie rzeczywistości utrudnia rozwój.

Każdy czyn, nawet najbardziej ohydny, ma w sobie coś dobrego. Najlepiej obrazuje to symbol jin-jang.